Ўзбекистон Давлат жаҳон тиллари университети
2019 йил 16 октябрь, 9:30
Ассалому алайкум! Бешинчи инглиз тили йиллик анжуманига хуш келибсиз! Бугун барчангизни кўриб турганимдан жуда хурсандман. Бу ерда ўзимни ўз уйимдагидек ҳис қиляпман.
Мен ушбу конференцияни ўтказишда кўрсатган ёрдами учун Жаҳон тиллари университетига ҳамда АҚШ элчихонаси ҳамкорлик қилаётган Инновация марказига миннатдорлик билдирмоқчиман. Бугунги ташрифингиз учун барчангизга раҳмат!
Бу ерда ўзимни ўз уйимдагидек ҳис қилишимга сабаб – мен ўқитувчилар оиласида туғилганман.
Онам ўқитувчи бўлганлиги учун мен китоблар тўла уйда ўсганман. Опаларимдан бири кўп йиллар давомида бошланғич мактабларда дарс бериб, кейинчалик мактаб кутубхоначиси бўлган. Амаким эса 40 йилдан ортиқ коллеж профессори бўлиб ишлаган. Рафиқамнинг онаси ва унинг уч синглисидан иккитаси ҳам ўқитувчи булишган. Шунинг учун нега мен бу ерда ўзимни ўз оилам даврасидагидек ҳис этаётганимни англаган бўлсангиз керак.
Ўқитувчиларнинг ўз ҳаётимга таъсири туфайли мен таълим соҳасида олиб борилаётган ислоҳотларга қизиқаман. Май ойида Тошкентга келишимдан олдин тайёрланган видеохабарда айтганимдек: «Халқ келажаги учун ёшлар таълим-тарбиясидан муҳимроқ нарса йўқ». Бу эса АҚШ учун ҳам, Ўзбекистон учун ҳам тўғридир.
Бу ерда яшаётганимга бор-йўғи беш ой булган бўлса-да, мен Ўзбекистон маданиятини ўрганишни бошладим. Шу билан бирга, сизнинг жамиятингизда таълимга жуда катта аҳамият берилаётганлиги менда катта таассурот уйғотди.
Самарқанд шаҳрида ХV асрда қурилган Улуғбек мадрасаси пештоқида IХ асрнинг таниқли олими Абу Исо Муҳаммад Термизий томонидан ёзилган Муҳаммад пайғамбарнинг ҳадисларидан бири: «Билим олишга интилиш бу ҳар бир мусулмоннинг бурчидир”.
Термизийнинг улкан салоҳияти ва Улуғбекнинг илмий ютуқлари бутун башариятга туҳфа бўлган бўлиб, Марказий Осиё интеллектуал меросининг бир қисми ҳисобланади. Бугунги кунда мадраса пештоқидаги ёзув ҳақида камдан-кам одам билиши мумкин, аммо бу ердаги миллионлаб одамлар – деярли ҳар бир ота-она, ҳар бир дин – бу сўзларга ишонади ва фарзандларини тарбиялашда уларга амал қилади. Термизий ва Улуғбек мероси яшашда давом этиб келмоқда.
Шунингдек, америкалик ота-оналар ҳам ўз фарзандларини илм олишга бўлган интилишларини ривожлантириб, иложи борича яхши таълим олишларини истайдилар. Бу қадриятни мамлакатларимиз 100 фоизга маъқуллайди.
Президент Мирзиёев ҳамда Ўзбекистон ҳукумати таълим тизимида катта ислоҳотларни амалга ошириш орқали эришмоқчи бўлган жараёнга катта ҳурмат билан қараймиз. Президент яқинда ўзининг нутқида «Агар биз ҳақиқатан ҳам Ўзбекистон учун буюк келажакни яратишга интилаётган бўлсак, бугунги ёшларимиз учун барча шарт-шароитларни яратиб беришимиз керак» деди. Мен бу сўзларни тўлиқ маъқуллайман.
Тушунишимизга кўра, сизлар таълим соҳасидаги олиб борилаётган ислоҳотлардан мақсад таълим тизими орқали мамлакатнинг иқтисодий, ижтимоий ва сиёсий тизимини доимий равишда модернизация қилиш билан бирга уларнинг мослигини таъминлашдан иборатдир. Бундан мақсад эса юртингиз ёш авлоди 21-асрда олиб борилаётган жараёнларга тайёр бўлиши ва демократик жамиятда фаол фуқаро сифатида ўз ўрнини эгаллашга тайёр бўлишини таъминлаш деганидир.
Сўнгги бир неча йил мобайнида Қўшма Штатлар Президентингиз олиб бораёган ислоҳотларни қўллаб-қувватлашда стратегик ҳамкорликни таклиф этмоқда. Шунингдек, биз томондан таълим йўналиши бўйича таклифлар ҳам мавжуд.
Биз Ўзбекистоннинг таълим соҳасидаги олиб бораётган ислоҳотларини қўллаб-қувватлаш бўйича янги, кўп йиллик жараённи бошладик. Яқинда Америка Қўшма Штатлари ва Ўзбекистон давлатлари ўртасида яқин беш йил ичида таълим соҳасидаги ислоҳотларни қўллаб-қувватлаш учун бошланғич мактабларда инглиз тилини ўргатиш ва бошқа асосий кўникмаларни, шу жумладан бошланғич синфларда математика ва информацион технология бўйича таълим олиш учун 50 миллион АҚШ доллари миқдорида маблағ ажратиш тўғрисида муҳим битимни имзоладик.
Кўпчилигингиз Тошкентдаги Навоий кутубхонасида инглиз тилида китоблар, журналлар ва видео лавҳалар, тест жараёнига тайёрланиш учун материаллар ва бошқа ажойиб манбалар, шу жумладан бепул Интернет мавжуд бўлган Америка бурчагини кўрдингиз. Мен Вашингтондан яна олтита янги Америка бурчаги очиш учун маблағ олганимизни эълон қилишдан мамнунман, шунинг учун кейинги икки йил мобайнида Ўзбекистоннинг барча шаҳарларида Америка бурчаклари мавжуд бўлади.
Шунингдек, биз сизнинг талабларингизга кўра, Америкада таълим олиш имкониятлари тўғрисида маълумот бериш учун саъй-ҳаракатларни кучайтирмоқдамиз. «Миран» меҳмонхонасида бўлиб ўтган суҳбат чоғида биз яна бир тадбирга – «EducationUSA» ахборот ярмаркасига ҳомийлик қилиб, Ўзбекистондаги минглаб ўрта мактаб ўқувчиларига Қўшма Штатлардаги имкониятлар тўғрисида маълумот бердик. Унда Американинг 16 та университети вакиллари АҚШда таълим олиш борасидаги саволларга жавоб беришди.
Энди, инглиз тилига келсак… Биз барча тилларни ҳурмат қиламиз. Ҳар бир миллат ўз тилшунослик анъаналарини ривожлантириши, ўз тилини мақсадга мувофиқ ишлатиши ҳамда ундан фойдаланишни тарғиб қилиши керак. Тил бизни тўғридан-тўғри миллий тарихимиз, аждодларимиз маданий ва адабий ютуқлари билан боғлайди.
Аммо бугунги кунга келиб инглиз тили миллий ва индивидуал даражада иқтисодий муваффақиятнинг эшиги эканлиги ҳақидаги мунозаралар шак-шубҳасиздир. Инглиз тили ахборот технологиялари, туризм, молия сектори ва бошқа кўплаб соҳаларда глобал тилга айланди. Инглиз тилини билиш меҳнат бозорига кирадиган ҳар қайси ёш авлод учун катта афзаллик туғдиради. Барчамизга маълумки, Ўзбекистон тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларга йўл очиб берди ва туризм соҳасини ҳам ривожлантирмоқда. Ўзбекистон ҳукумати буни тўла-тўкис тан олади.
Америка Қўшма Штатлари инглиз тилини ўрганишни такомиллаштиришда Ўзбекистондаги барча талабалар мақсадини қўллаб-қувватлашдан ғоят мамнундир ва мен сизга биз томондан олиб бораётган ажойиб саъй-ҳаракатларимиз ҳақида сўзлаб бермоқчиман.
Сўнгги икки йил мобайнида Ўзбекистон университет ва мактабларида меҳнат қилиб келаётган инглиз тили ўқитувчилари, Фулбрайт инглиз тили ўқитувчилари ва инглиз тили мутахассислари сонини 3 дан 18 гача оширганимиздан хурсандмиз. Мен олимларимизга кўплаб янги университетларни очганлиги учун Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигига миннатдорлик изҳор этмоқчиман; ҳамда Халқ таълими вазирлигидан 14 йил ичида илк маротаба давлат мактабларида биринчи Америка ўқитувчиларини қабул қилганлиги учун ҳам миннатдорман. Бу эса ўз навбатида мамлакатларимиз ўртасидаги ҳамкорликнинг янги руҳини акс эттиради.
Ишончим комилки, кўпчилигингиз аллақачон америкалик инглиз тили ўқитувчилари билан учрашгансиз, ҳатто ишлашдан завқ олишга улгурдингиз. Агар бундай бўлмаса, у ҳолда бугун сизнинг омадли кунингиз! Уларнинг барчаси бугун биз билан бу ерда бирга ва улар кейинги икки кун ичида бўлиб ўтадиган анжуманда сиз билан фикр алмашишга умид қилмоқдалар.
Биз ишлаб чиққан яна бир қизиқарли дастурлардан бири бу – инглиз тилини ўрганиш учун STEM дастури. Ушбу дастур фан, технология, муҳандислик ва математика каби фанларни ўрганишда биринчи курс талабалари билан ишлайди, уларга замонавий глобал иқтисодиётда муваффақият қозониш учун зарур бўлган инглиз тилини ривожлантиришга ёрдам беради. Биз ушбу дастур билан жуда фахрланамиз, чунки бу дастур айнан шу ерда Ўзбекистонда яратилган! Дунёнинг ҳеч бир давлатида бундай дастур мавжуд эмас. Қисқа икки йил ичида биз мамлакатда олтита инглиз тилидаги STEM дастурларини очдик ва бу йил яна иккитасини очамиз.
Ва ниҳоят, мен Ўзбекистонда инглиз тили ўқитиш соҳасидаги яна бир қизиқарли воқеа билан бўлишмоқчиман. Хонада инглиз тили ўқитувчилари борми? {СУКУНАТ} Яхши, мен ҳам шу фикрда эдим! Ўйлайманки, бу сизга ёқади, чунки бу сиз учун яратилган.
Бугун мен АҚШ Халқ таълими вазирлиги ва Америка кенгашлари билан яқин ҳамкорликда Ўзбекистоннинг 14 вилоятидаги 15000 дан ортиқ ўрта мактаблари инглиз тили ўқитувчилари учун инглиз тилида сўзлашувчи энг сўнгги ўқитиш методикаси, ҳукуматнинг миллий дастурига 5 миллион АҚШ доллари ажратганини эълон қилдим.
Ушбу ижобий воқеаларнинг барчаси сизнинг Президентингиз узоқни кўзлаб олиб бораётган ислоҳотларини қўллаб-қувватлашга тайёрлигимизни намойиш этади. Ушбу муваффақиятлар учун сизга миннатдорлик билдирадиган дўстларимиз ва шерикларимиз бор. Биргаликда биз ушбу буюк миллат фарзандларининг порлоқ келажаги учун ажойиб ишларни қилдик ва қилмоқдамиз.
Бугун биз билан биргалигингиз учун сизларга яна бир бор ташаккур. Умид қиламанки, сиз мазкур анжуман давомида ажойиб тажрибага эга бўласиз ва ўз жамоангиздаги ўқувчиларга бугунги кунда муваффақиятга эришиш учун зарур бўлган кўникмалар ва ишончларни ривожлантиришда ёрдам бериш учун ўз синфларингизда қўллаш мумкин бўлган ғояларни ўзлаштирасиз.
Катта раҳмат!
